Tại sao phải rửa tay? Khi nào rửa tay? Như thế nào là rửa tay đúng cách?
Ngày đăng: 14:27:30 29/04/2016

Tác giả: Hồ Thị Thiên Ngân

Ra tay vi xà phòng là mt trong nhng bin pháp can thip y tế công cng quan trng nht trên thế gii.

        Mi năm, trên thế gii có 1,7 triu tr em dưới 5 tui t vong vì bnh tiêu chy và viêm phi. Ra tay vi xà phòng là mt trong nhng bin pháp hiu qu và ít tn kém nht đ ngăn nga các bnh này. Vi vic ra tay vi xà phòng có th cu sng, làm giãm ½ t l mc bnh tiêu chy và làm giãm ¼ s ca nhim trùng hô hp cp tính. Ra tay vi xà phòng tác đng không ch sc khe và dinh dưỡng, mà còn giáo dc, kinh tế và công bng.

 
Cô Hiu Trưởng trường tiu hc Tân Mai 1 – Hưởng ng ch đo ca UBND – Tp. Biên Hòa -
Trin khai thc hin phát đng ra tay
Gi thc hành ra tay ti lp hc ca trường TH Tân Tiến – Tp. Biên Hòa

Các câu hi liên quan ra tay

Có phi thc hin ra tay bng xà phòng, tt hơn ra tay vi nước không có xà phòng?

       Vâng. Ra tay vi xà phòng sch hơn là ra tay đơn thun vi nước. Ra tay vi nước sch và xà phòng là tt hơn nhiu trong bo v sc khe, phòng chng bnh.

       Tiến sĩ Stephen Luby và các đng nghip đã tiến hành mt nghiên cu Bangladesh đánh giá tính hiu qu ca vic ra tay vi xà phòng và nước so vi ra tay đơn thun vi nước. Kế qu nghiên cu cho thy rng nếu  ra tay vi nước, xà phòng s giúp gim nguy cơ tiêu chy mt cách đáng k.

       (http://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.1001052)

Khi nào cn ra tay?

       Lưu ý thi đim ra tay là sau khi tiếp xúc vi phân (chng hn như s dng nhà v sinh hoc làm v sinh cho tr) và trước khi tiếp xúc vi thc phm (chun b thc ăn, ăn, chăm sóc tr). Nghiên cu cho thy vic ra tay có ích cho vic bo v sc khe cho tr. Ra tay sau khi chơi vt nuôi trong nhà, quanh nhà, sau khi ho hoc ht hơi, sau khi tiếp xúc vi người bnh, và khi tay bn.

Làm cách gì đ ra tay đúng cách?

       Ra tay đúng cách đòi hi có xà bông và nước sch. Nếu không có nước máy, (vòi nước) có th ra dưới vòi nước chy: Nước chy bng cách đ nước t mt b cha hoc vt cha thùng nha hoc chai nha thi có cha lượng nước đ đ ra sch bàn tay.

Các bước đ ra tay đúng cách:

  • Làm ướt hai bàn tay
  • Cho xà phòng vào hai bàn tay
  • Chà tt c các b mt, bao gm c lòng bàn tay, mu bàn tay, gia các ngón tay, và dưới móng tay trong khong 20 giây.
  • Ra sch bàn tay dưới vòi nước.
  • Lau khô bng khăn hoc bng cách vy trong không khí

       Mt cách d dàng đ biết thi gian đ 20 giây ra sch bàn tay, là s dng mt bài hát quen thuc mà kéo dài trong 20 giây. ví d là "Happy Birthday", mà khi hát hai ln, thi gian mt khoãng 20 giây.

Ti sao các nhà chuyên môn khuyên thi gian đ ra tay sch là 20 giây?

      Hin chưa có đánh giá nào quy đnh v thi gian ti ưu cho thc hin ra tay bng nước vi xà phòng,  Theo các chuyên gia thì vi thi gian 20 giây cho đng tác c và xát tay vi xà phòng là thi gian đ, hiu qu thc hin ra tay sch giúp phòng bnh. Vi thi gian ra tay 10 giây cho thy không đ đ làm sch bàn tay. Thi gian ra và chà hai bàn ty trong thi gian t 15-20 giây làm sch hai bàn tay, và nếu có kéo dài thi gian ra tay hơn na, thì hiu qu ra tay cũng không mang li ích hn na. Vì vy mc tiêu ra sch bàn tay 20 giây đ đm bo ra tay hiu qu trong phòng chng bnh.

      T chc UNICEF, CDC (Trung tâm Hoa Kỳ cho phòng chng bnh tt M), và các cơ quan chuyên môn khác tán thành đ ngh ra tay 20 giây. WHO (T chc Y tế thế gii) khuyến cáo 40-60 giây đ ra tay, thi gian này bao gm toàn b quá trình ra tay t làm ướt tay vi xà phòng, thc hin các bước ra tay, làm khô hoàn toàn hai bàn tay.

       Lưu ý: Thi gian ra 20 giây ch tp trung vào quá trình c ra tay vi xà phòng.

Ti sao phi ra tay vi xà phòng?

      Vi trùng bám trên b mt tiếp xúc vi da bàn tay khi bàn tay chm vào các vt dng, tay dính bn khi làm vic, du... Ra tay bng nước đơn thun không sch, hết vết bn trên tay, nhưng nếu ra tay bng xà phòng giúp ra sch vết bn, du bám. Ra tay bng xà phòng, đúng cách s loi b vi trùng bám trên bàn tay, và sau đó ra li tay vi nước sch. Vic s dng bt c xà phòng ra tay đang lưu hành, cho thy không có s khác bit trong loi b vi khun gây bnh. Trong xà phòng có mùi, hương thơm nhm to cm giác, khuyến khích người tiêu dùng s dng .

Có cn nước sch đ ra tay?

       Nước ra tay không phi là sch như nước ung, là nước không b ô nhim bi vi khun phân. Nước đã được s dng cho các mc đích khác, chng hn như các món ăn làm sch, có th được tái s dng đ ra tay.

      Các  nghiên cu cho thy ra tay bng xà phòng vi nước t ngun cung cp nước ca thành ph đm bo  cho sc khe khi s dng ra tay như gim tiêu chy.

Giáo viên trường TH Tân Hnh và TrườngTH Tam Hip B – hướng dn li ích ra tay

Nhit đ ca nước bao nhiêu thì dùng đ ra tay được?

       Nhit đ ca nước không to s khác bit trong ra tay bng xà phòng.

Vic s dng xà phòng dit khun có tt hơn so vi xà phòng thường trong phòng chng lây lan ca bnh không?

      Vic s dng xà phòng dit khun RA TAY tt hơn xà phòng thường trong làm giãm nguy cơ gây bnh tiêu chy và nhim trùng đường hô hp.

Nhng rào cn nào làm hn chế vic thc hin ra tay bng xà phòng và nước sch?

      Ra tay vi xà phòng có th khó thc hin nơi không có điu kin, hoc là không có xà phòng ( nhng h gia đình nghèo), thc s do nhn thc ca h cho rng đó mt hàng quý, ch dùng xà phòng trong git i, tm và ra bát đa.

     Trường hp không có xà phòng hoc khó khăn do nguyên nhân khác khi thc hin ra tay vi nước và xà phòng thì có th ra tay bng  nước tro có th giúp loi b vi khun t tay. Ngay c ra tay vi nước không có xà phòng vn có th giúp gim tiêu chy, nhưng  s dng xà phòng ra tay mang li tác đng  phòng bnh tt hơn.

     Điu cn lưu ý là ti các đim ra tay trường hc, có th thiếu xà phòng , đó là  rào cn cn lưu ý thc hin vic ra tay trong phòng chng bnh. Vì vy đ bo v sc khe cho hc sinh thì ph huynh, cng đng, các nhà tài tr … Cn biết tm quan trng ca vic ra tay vi xà phòng và cùng nhau đm bo  đy đ xà phòng và nước sch cho vic thc hành ra tay.

 

Thy / cô giáo Trường TH Nguyn An Ninh -
hướng dn các em hc sinh thc hành ra tay theo các bước – TP. Biên Hòa – Đng Nai.

Có th s dng các dung dch có cha cn thay cho vic ra tay vi xà phòng?

      Vic ra tay không cn nước, chng hn như  s dng các dung dch gel có cha  chlorhexidine và benzalkonium  cũng hiu qu , đc bit là cơ s y tế, hoc nơi không có ngun nước sch đ s dng , ví d như xy ra dch, thiên tai, lũ lt ngun nước không bo đm.

      Tuy nhiên tính kh thi và m rng thc hin ra tay bng xà phòng và nước sch đ ci thin sc khe tr em hin đang b hn chế do thiếu các chui cung ng cho vic thc hành ra tay như vt dng cha nước, ngun nước , xà phòng và chi phí ca sn phm (bn, chu ra tay...) Nên thc hin ra tay khi có điu kin, ra tay khi tay dơ, ra tay bng xà phòng và nước sch…

Nên làm gì nếu không có phương tin ra tay? Thiết b cn thiết cho thc hin ra tay?

       Vic xây dng bn ra tay tùy thuc vào điu kin, hoàn cnh. Nhưng đim ra tay cn có  nước sch và xà phòng.  Trong trường hc, xây dng bn ra tay đm bo rng tt c hc sinh có th thc hin  ra tay trước khi ăn, sau khi s dng nhà v sinh.

Nên lp đt các bn ra tay đâu?

       Bn ra tay nên lp đt v trí thun li thc hin vic ra tay thi đim quan trng chng như trước khi ăn, trước khi cm thc ăn, sau khi s dng nhà v sinh.

       Nếu nước ra tay không có sn, hoc xa nhà v sinh, khu vc bếp ăn, chế biến thc ăn hoc không có xà phòng, có th làm gim thc hin ra tay.

       Các v trí ca đt bn ra tay nên có thông đip  nhc nh hoc thc hin vic ra tay thi đim quan trng (ra tay trước khi ăn, sau khi s dng nhà v sinh, trước khi đưa tay lên vùng mt mũi ming).

       Tùy theo điu kin (Chi phí)  bn ra tay có th thiết kế, xây dng theo các mu khác nhau nhưng  ti các đim ra tay phi đm bo luôn luôn có nước sch và xà phòng và v trí thun li cho vic thc hành ra tay.

 

Hc sinh trường TH Thng Nht A, Tp. Biên Hòa

Trường TH Trn Quc Ton – Tham gia vũ điu ra tay – Tp. Biên Hòa – Đng Nai

Thay đi hành vi ra tay.

Làm thế nào đ đm bo người dân có thói quen ra tay?

      Duy trì thói quen ra tay rt quan trng. Không ging như các bin pháp can thip y tế khác như vc-xin, ra tay phi được thc hành mt cách nht quán . Vic thc hin ra tay phi tr thành  thói quen mà mi người phi luôn  thc hin vào nhng thi đim quan trng. Mun vy phi cn có xà phòng và nước đ thc hin vic ra tay và cng đng cn được giáo dc hoc thuyết phc thc hin ra tay thường xuyên và đúng cách.

Vic có kiến thc v li ích ca vic ra tay có tăng thc hành ca cng đng không?

       Vic có kiến thc v li ích ca vic ra tay cũng chưa làm thay đi hành vi, duy trì hành vi có li cho sc khe . Hin nay trên thế gii ch có khoãng 19 % thc hin vic ra tay bng nước vi xà phòng sau khi s dng nhà v sinh hoc thay tã cho con. mt s nơi trên thế gii, người dân ra tay bng xà phòng chiếm  1-2% thi đim quan trng giúp phòng bnh. Vì vy cng đng cn được khuyến khích thay đi hành vi ra tay , và kiến ​​thc ch là mt phn nào đó góp vào vic thc hin hành vi  có li cho sc khe.

       Vì  vy, cn có nhng kế hoch, chiến lược đ thay đi hành vi  có li cho sc khe tr nên bn vng. Các hot đng trin khai tr nên bn vng khi có s tham ca chính ph, các t chc, doanh nghip, khu vc tư nhân ... h tr ngun lc cho hot đng được trin khai và bn vng.

Các em hc sinh trường TH Tân Mai 1 – Thc hành ra tay bng xà phòng và nước sch

Người đăng: Phạm Huy - TTĐT

Các tin khác