Tham dự buổi lễ có Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, đại diện lãnh đạo thành phố Hồ Chí Minh, các Viện nghiên cứu, bệnh viện, trung tâm y tế dự phòng cùng các giáo sư, bác sĩ, chuyên gia trong và ngoài nước.

Toàn cảnh buổi lễ

Phát biểu tại buổi lễ, PGS. TS. Phan Trọng Lân - Viện trưởng Viện Pasteur Tp.HCM - đã trình bày những thành tựu nổi bật của Viện trong suốt lịch sử 125 năm hình thành và phát triển. Viện Pasteur Tp.HCM ngày nay nguyên là Viện Pasteur Sài Gòn, được thành lập năm 1891, là Viện Pasteur thứ 2 được thành lập sau Viện Pasteur Paris. Hiện tại, Viện Pasteur Tp.HCM là Viện đầu ngành về y tế dự phòng, vi sinh, miễn dịch của khu vực phía Nam có chức năng nghiên cứu khoa học, phòng chống dịch bệnh, chỉ đạo chuyên môn tuyến trước, đào tạo, truyền thông, hợp tác quốc tế, phát triển các dịch vụ khoa học kỹ thuật phục vụ cộng đồng và quản lý phát triển đơn vị. Viện được Bộ Y tế giao nhiện vụ quản lý về mặt chuyên môn, tham mưu cho Bộ Y tế các biện pháp phòng chống dịch bệnh phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế, phát triển xã hội trên địa bàn 20 tỉnh phía Nam từ Lâm Đồng đến Cà Mau. Trong quá trình củng cố và phát triển kể từ sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh đã đạt được những thành tựu to lớn như sau:

Về công tác xây dựng mạng lưới Y tế dự phòng

Từ khởi đầu không có mạng lưới y tế dự phòng, Viện đã xây dựng được mạng lưới vệ sinh phòng dịch bệnh tại tất cả các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam để thực hiện công tác phòng chống dịch bệnh, đây là thành tích đặc biệt có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khỏe người dân. Kết quả đã khống chế thành công bệnh dịch hạch trên địa bàn phía Nam, bệnh tả đến nay không còn ca mắc, bệnh cúm A/H5N1 là bệnh mới xuất hiện từ năm 2004 đến năm 2015 không ghi nhận ca cúm dương tính. Ngoài ra, Viện đã tích cực hỗ trợ và chuyển giao kỹ thuật cho các cán bộ xét nghiệm tại các địa phương, xây dựng và phát triển được 20/20 phòng xét nghiệm HIV thuộc 20 tỉnh thành thuộc khu vực phía Nam được khẳng định các ca HIV dương tính theo quy định của Bộ Y tế.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trao tặng danh hiệu Anh hùng lao động cho Viện Pasteur Tp.HCM

Về công tác phòng chống dịch, chỉ đạo tuyến

Khống chế thành công các dịch bệnh tối nguy hiểm như SARS, cúm gia cầm H5N1, cúm đại dịch, dịch sốt xuất huyết Dengue giúp hạn chế tử vong và không để phát triển thành đại dịch. Viện đã hoàn thành xuất sắc các mục tiêu “ Thiên niên kỷ” của Chương trình Quốc gia đề ra về loại trừ uốn ván sơ sinh, giảm các ca mắc và chết do sốt xuất huyết Dengue, viêm não. Viện cũng đã chỉ đạo và cùng các tỉnh thành trong khu vực thực hiện các chương trình hành động phòng chống Sốt xuất huyết một cách hiệu quả, đạt mục tiêu chung. Ngoài ra, Viện cùng các tiểu ban của khu vực lập kế hoạch, tổ chức triển khai, giám sát thực hiện 9 chương trình hành động của Chiến lược Quốc gia PC HIV/AIDS đến 2010 và tầm nhìn 2020. Số lượng bệnh nhân AIDS cả người lớn và trẻ em được tiếp cận với thuốc điều trị ARV tăng rõ rệt.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trao Huân chương Lao động hạng ba cho các cá nhân có thành tích xuất sắc làm việc tại Viện Pasteur Tp.HCM

Về công tác nghiên cứu khoa học

Viện đã tiến hành triển khai nghiên cứu nhiều đề tài cấp nhà nước, cấp bộ, thành phố và cơ sở cụ thể từ năm 1996 đến nay viện đã thực hiện 7 đề tài cấp Nhà nước, 42 đề tài cấp bộ, 124 đề tài hợp tác Quốc tế, và hàng trăm đề tài cấp cơ sở về tình hình dịch bệnh, các biện pháp phòng chống dịch, các nghiên cứu về tác nhân gây bệnh đối với bệnh mới nổi, tái bùng phát, nghiên cứu về miễn dịch, tính kháng thuốc, nghiên cứu về dịch tễ học phân tử, nghiên cứu phát triển vắc xin, sinh phẩm. Các kết quả nghiên cứu đã được cộng đồng khoa học công nhận và tham khảo trên những tạp chí khoa học danh tiếng trong nước và quốc tế và được vinh danh tại các Hội thi sáng tạo, khoa học kỹ thuật toàn quốc và khu vực. Không dừng lại ở mức nghiên cứu, Viện đã áp dụng ngay các kết quả nghiên cứu vào phục vụ cho công tác phòng chống dịch như: sản xuất bộ sinh phẩm chẩn đoán vi rút Dengue, viêm não Nhật bản; bộ sinh phẩm AFP-nano trong chẩn đoán dị tật thai nhi và ung thư gan nguyên phát; bộ sinh phẩm chẩn đoán Leptospirose; bộ sinh phẩm chẩn đoán cúm bằng kỹ thuật sinh học phân tử tiện lợi dễ sử dụng cho địa phương.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến trao tặng danh hiệu Thầy thuốc ưu tú cho các cá nhân có đóng góp xuất sắc cho Viện Pasteur Tp.HCM

Về phát triển hoạt động xét nghiệm và xây dựng các phòng xét nghiệm

Viện là nơi đầu tiên phát hiện ra ca nhiễm HIV tại Việt Nam (1990), giải mã thành công bộ gen hoàn chỉnh vi rút cúm A/H5N1 gây bệnh trên người là cơ sở cho những nghiên cứu sâu hơn về sản xuất kít chẩn đoán, vắc xin ngừa cúm trên người và gia cầm (2003), lần đầu tiên phát hiện vi rút Entero 71 gây bệnh Tay chân miệng nặng trên người; là một đơn vị đầu tiên nghiên cứu về vi rút HIV kháng thuốc tại nước ta. Tổ chức Y tế Thế giới đã công nhận về chất lượng 4 phòng xét nghiệm và Trung tâm cúm Quốc gia là những phòng xét nghiệm chuẩn thức, những phòng xét nghiệm này không chỉ giúp xác định các tác nhân gây bệnh mà còn được công nhận trên toàn thế giới. Hiện tại, Viện đã có 08 phòng xét nghiệm được cấp chứng chỉ ISO 15189, 02 phòng xét nghiệm được công nhận đạt chuẩn ISO17025. Năm 2014, Viện được Bộ Y tế công nhận 1 trong 4 phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn xét nghiệm Ebola, phòng xét nghiệm HIV của Viện được công nhận là phòng xét nghiệm tham chiếu quốc gia về xét nghiệm HIV. Phòng Thí nghiệm an toàn sinh học cấp III di động đầu tiên ở phía Nam đã được lắp đặt và vận hành tốt, phục vụ việc kiểm soát các bệnh lây nhiễm nguy hiểm cho cộng đồng (cúm, Ebola…).

Về công tác sản xuất vắc xin

Trong hoàn cảnh khó khăn, Viện đã tự sản xuất được hơn 31 triệu vắc xin BCG ngừa bệnh Lao; hơn 2,5 triệu liều vắc xin ngừa bệnh Dại là vắc xin duy nhất phòng bệnh Dại tại Việt Nam với chất lượng tốt và giá thành phù hợp, là công cụ hiệu quả nhất trong việc kiểm soát bệnh Dại tại thời kỳ bệnh này đang ngày càng gia tăng.

Về công tác đào tạo

Từ năm 1975 – 1985, Viện đã phối hợp với địa phương và trường Đại học Y dược đào tạo được 10 khoá với 187 bác sĩ chuyên khoa Vệ sinh dịch tễ, Viện đào tạo được hơn 300 trung cấp Vi sinh dịch tễ. Đồng thời với các mô hình đào tạo khác như chuyên tu, bổ túc ngắn hạn… đã đào tạo cho Viện và mạng lưới phòng chống dịch của các tỉnh trong khu vực đội ngũ cán bộ đáp ứng được yêu cầu trước mắt của nhiệm vụ. Với nhiệm vụ đào tạo tiến sĩ y khoa, hàng năm viện đều tuyển sinh đào tạo tiến sĩ Vi sinh y học, sắp tới Viện sẽ tiến hành đào tạo tiến sĩ Dịch tễ học. Ngoài ra, Viện còn liên kết với đại học Kinh tế Tp.HCM đào tạo thạc sĩ quản trị sức khỏe. Hàng năm, Viện đào tạo, tấp huấn nâng cao kỹ thuật ở các lĩnh vực vi sinh, dịch tễ học, nghiên cứu khoa học, thống kê, quản lý chất lượng xét nghiệm, an toàn sinh học… cho các cán bộ y tế của cả nước và các nước trong khu vực. Bên cạnh đó Viện tiếp nhận sinh viên, học viên đến thực tập tại các Khoa/Phòng trong Viện. Viện cũng tham gia giảng dạy chương trình sau đại học, đại học, hướng dẫn luận văn tốt nghiệp và Hội đồng chấm luận văn, luận án tốt nghiệp tại các trường đại học trong cả nước.

Về công tác hợp tác quốc tế

Là một Viện trong hệ thống Viện Pasteur trên toàn thế giới, Viện Pasteur Tp.HCM đã thiết lập được quan hệ hợp tác trong nghiên cứu khoa học, đào tạo cán bộ, chuyển giao kỹ thuật với nhiều tổ chức phi chính phủ, tổ chức quốc tế, nhiều trường đại học, nhiều trung tâm nghiên cứu của nhiều nước trên thế giới. Thông qua hợp tác quốc tế, trong nhiều năm qua, Viện đã tranh thủ được một khối lượng viện trợ tương đối lớn, góp phần tích cực vào sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân Việt Nam. Thông qua các chương trình và dự án hợp tác quốc tế, Viện Pasteur Tp.HCM nói riêng và ngành Y tế Việt Nam nói chung đã có nhiều cơ hội giao lưu với bên ngoài, tiếp cận với tiến bộ về y học, y tế thế giới, góp phần vào việc thực hiện chiến lược phát triển ngành y tế Việt Nam.

Về công tác Đảng, đoàn thể

Đảng bộ Viện là trung tâm của trí tuệ, ý chí, động lực của cơ quan. Đảng bộ xây dựng kế hoạch hoạt động cho từng nhiệm kỳ và từng năm định hướng chỉ đạo các hoạt động của Viện nhằm hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao. Từ khi bước vào thời kỳ đổi mới tới năm 2014, Đảng bộ đều đạt danh hiệu Đảng bộ trong sạch vững mạnh hàng năm. Hoạt động của Công đoàn cơ sở từ năm 2000 - 2014 luôn đạt thành tích công đoàn cơ sở vững mạnh, nổi bật nhất là phong trào thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chuyên môn, phong trào Văn, Thể, Mỹ và từ thiện. Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh qua từng năm lớn lên không ngừng, làm nòng cốt cho các phong trào nghiên cứu khoa học, văn thể mỹ, phát triển Đảng. Chi đoàn đặc biệt quan tâm về giáo dục truyền thống, nâng cao bản lĩnh chính trị của người Đoàn viên. Hàng năm đều được Đoàn cơ sở tặng bằng khen và giấy khen cho tập thể và các Đoàn viên ưu tú, năm 2010 chi đoàn của Viện được Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tặng bằng khen, được thành đoàn tặng Cờ thi đua xuất sắc 03 năm liền (2009-2011; 2012-2014).

Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác nghiên cứu là truyền thống và nhiệm vụ được Lãnh đạo Viện quan tâm, đã thu hút được đội ngũ trí thức Việt kiều yêu nước có trình độ cao trở về làm việc từ sau ngày giải phóng. Viện cũng là nơi 2 bộ trưởng Bộ Y tế của nước ta từng làm việc. Đặc biệt với những cống hiến, hi sinh thầm lặng các nhà nữ khoa học của Viện Pasteur TP.HCM đã vinh danh không chỉ cho ngành Y tế mà cả nền khoa học nước nhà bởi những giải thưởng danh giá: tháng 2/2009, Thầy thuốc nhân dân, PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM, Bộ trưởng Bộ Y tế đương nhiệm đã vinh dự, là cán bộ y tế đầu tiên được Cộng Hòa Pháp trao tặng Huân chương Bắc đẩu Bội tinh cao quý cho những đóng góp không mệt mỏi trong hoạt động hợp tác, nghiên cứu khoa học. PGS.TS. Cao Thị Bảo Vân, Phó Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM vinh dự nhận giải của Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới trao tặng cho nhà nữ khoa học xuât sắc nhất năm 2008. PGS.TS. Trương Thị Xuân Liên, nguyên phó Viện trưởng Viện Pasteur TP.HCM với giải nhất hội thi “Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 8 năm 2005” và hàng chục giải thưởng qua các hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc và TP. Hồ Chí Minh, VIFOTECH các năm.

Với những thành tích đặc biệt xuất sắc đã đạt được trong suốt 124 năm qua, Viện Pasteur Tp. Hồ Chí Minh đã được Nhà nước khen thưởng:

• Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2006
• Huân chương Độc lập hạng Ba năm 2011
• 05 lần được tặng Cờ thi đua của Chính phủ năm 1999, 2003, 2005, 2009, 2012
• Được tổng liên đoàn lao động Việt Nam bình chọn 1/11 đơn vị điển hình, tiêu biểu trong cả nước được vinh danh “Vinh quang Việt Nam”

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đánh giá cao những thành tích mà Viện Pasteur Tp.HCM 40 năm qua đã nỗ lực phấn đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, có những đóng góp to lớn cho lĩnh vực y tế dự phòng. Viện đã nghiên cứu và ứng dụng thành công nhiều tiến bộ khoa học trong y học vào phòng ngừa dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Viện đã thiết lập được mạng lưới y học dự phòng ở khu vực phía Nam và nhờ đó khống chế thành công nhiều dịch bệnh nguy hiểm. Ngoài ra, Viện cũng góp phần đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao cho ngành y tế của đất nước và hợp tác với nhiều trung tâm, viện nghiên cứu nước ngoài. Chủ tịch nước nhiệt liệt biểu dương những thành tích, những công lao bền bỉ, thầm lặng của tập thể cán bộ công chức, viên chức, người lao động Viện Pasteur Tp.HCM.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang phát biểu tại buổi lễ

Chủ tịch nước nhấn mạnh tình trạng ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu hiện nay trên toàn thế giới đã và đang làm phát sinh nhiều vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng sức khỏe con người, trở thành vấn đề an ninh toàn cầu. Do vậy, công tác y tế dự phòng bảo vệ sức khỏe nhân dân có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt. Chủ tịch nước đề nghị ngành Y tế nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, nâng cao y đức, tinh thần thái độ phục vụ nhân dân, trình độ khoa học chuyên môn nghiệp vụ để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, nhà nước và nhân dân giao phó. Viện Pasteur Tp.HCM cần phát huy truyền thống của 124 năm hình thành và phát triển, của những thành tựu của 40 năm qua, phấn đấu để không chỉ là Viện hàng đầu của cả nước mà còn trở thành Viện có uy tín cao trong khu vực Đông Nam Á và trong lĩnh vực y tế dự phòng và sẽ có nhiều đóng góp hơn nữa trong công tác phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Nhân dịp này, Chủ tịch nước thay mặt Đảng, nhà nước và nhân dân Việt Nam cám ơn các nước, các bạn bè quốc tế trong những năm qua đã tích cực giúp đỡ Việt Nam trong các hoạt động y tế dự phòng và mong rằng sẽ tiếp tục nhận được sự giúp đỡ quý báu đó.

Bế mạc buổi lễ, PGS. TS. Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur Tp.HCM đã gởi lời cảm ơn chân thành đến sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu của các Bộ, ban ngành, các tổ chức trong và ngoài nước từ Trung ương đến địa phương. Viện Pasteur Tp.HCM sẽ tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, nhà nước để nổ lực xây dựng Viện phát triển lên tầm cao mới, phấn đấu trở thành Viện nghiên cứu chuyên sâu về Y học dự phòng, đạt trình độ Đông Nam Á và hội nhập quốc tế.

Clip đưa tin về buổi lễ (Truyền hình Quốc Hội)

Nguyễn Đăng Ngô Khải (Trung tâm đào tạo)